Kabızlık nedenleri ve tedavisi

Kabızlık (peklik), haftada üç kereden az ve az miktarda katı dışkılamaya yol açan bağırsak alışkanlık bozukluğu olarak tanımlanır. Yani bir insanın normal şartlarda haftada 3 kez dışkılaması olması gereken bir durumdur. Bununla birlikte çoğu insan bağırsak alışkanlıkları normal olmasına karşılık kabızlık çektiklerini sanmaktadırlar. Dışkılama sıklığı çok önemli değildir. Sağlıklı insanlar her gün bir kez tuvalete girmeli inancı yaygın fakat yanlış bir inanıştır. Dışkılama sayısı ve sıklığında herkes için kabul edilen genel geçer bir sayı yoktur. Dışkılama sayısı haftada 3'ün altına girdiğine ve dışkılama olayı kişi için ağrılı ve sancılı bir duruma dönüştüğünde, parça parça ve az miktarda kuru dışkı çıkartma olayı yaşandığında kabızlıktan bahsedebiliriz.

Peki kabızlık neden olur ?

Lif ve sıvı içeriğine uygun olmayan beslenme tarzı, yani lif ve sıvı tüketiminin az olması, düzensiz beslenme ve hareketsiz bir yaşam kabızlığı etkileyen faktörlerin başında gelir. Yaş da kabızlığı etkileyen faktörlerdendir. Çocuklarda sık görülmekle birlikte yaş ilerledikçe dışkılama zorluğu da yaşanan problemlerin arasına katılır. Çünkü yaş ilerledikçe vücudumuzdaki tüm kaslar ile birlikte bağırsak kaslarımız da zayıflamaya başlar. Aşırı alkol ve kafein tüketimi ve uzun süre ayakta kalmak da kabızlığa neden olabilir. Ayrıca kabızlık nedenlerine ilave olarak; gebelik, yaşamda meydana gelen ani bir değişiklik, stres, ilaç kullanımı, tuvalet hissi oluştuğunda bunu ertelemek, uzun süreli laksatif (kabızlık giderici) ilaçlar kullanmak ve dışkılarken ıkınmaktan kaçınmak gibi nedenleri sayabiliriz.

Kabızlığın nedenlerini saydıktan sonra, kabızlıktan korunmanın yollarından ve tedavisinden bahsedelim :

Kabızlık korkulacak bir hastalık değildir ve çoğunlukla kısa süreli olarak meydana gelmekle birlikte   kendiliğinden tedavi olmaktadır. Kabızlıktan korunmanın en temel yolu düzenli beslenmektir . Düzenli beslenmek, diyet yapıyorsanız diyetinizde bol lifli gıdalara yer vermek, öğünleri atlamamak ve bünyeyi uzun süre aç bırakmamak gerekir. Dışkılamanın yumuşak ve rahat olması için günlük alınması gereken lif miktarı 35-40 gr. civarındadır. Her gün yeterli miktarda sıvı tüketmek dışkılama zorluğunu gidermek için çok önemlidir. Hayatınıza egzersizleri ve hareketi de mutlaka ilave etmelisiniz. Tüm bunları maddeler halinde sayacak olursak :

1) Günde en az 10 bardak su için. Özellikle sabahları aç karnına 1 bardak ılık su içmek bağırsakları harekete geçirmek için çok güzel bir yardımcıdır. Kabızlığı engellemenin yanı sıra, vücudumuzun en büyük dostunun su olduğunu aklınızdan çıkarmayın.

2) Dışkılama ihtiyacınızı uzun süre ertelemeyin. Ertelemeler belirli bir süre sonra bağırsağın bu durumu haber verme fonksiyonunun giderilmesine neden olabilir.

3) Beslenmenizde lifli gıdaları ve sıvı alımını artırın. Çorba, hoşaf gibi sıvı gıdaları tüketin.

4) Düzenli olarak egzersiz yapın, karın kaslarını güçlendirici egzersizler yapın ve bol hareket edin.

5) Kabızlığı engellemek için kullandığınız ilaçları sürekli kullanmayın ve kullanmanız gerektiğinde zamanını kısa tutun.

6) Kayısı, pırasa, lahana, incir, üzüm, zeytinyağı ve sinemaki tüketiminizi bol tutun. Çünkü bu yiyecekler kabızlıkla mücadelede birebir besinlerdir.

Kabızlık tedavisi kendiliğinden olan bir hastalık olmakla birlikte aşağıda sayacağımız durumlarda mutlaka hekiminize başvurunuz.

1) Dışkılama ile birlikte kanama meydana geldiğine,
2) Dışkılmanın aşırı derecede ağrılı olması,
3) Beslenme düzenlemeleri, egzersiz ve diğer alınan önlemlere rağmen kabızlık giderilemiyorsa,
4) Nedeni olmayan ve bir anda ortaya çıkan kabızlık durumu,
5) Kabızlık ve ishal durumlarının birbirini takip etmesi.