ALS ve Bilmedikleriniz

ALS ölümcül, nörolojik bir hastalıktır. İşte sizlere bu rahatsızlıkla ilgili bilmediğiniz birkaç ayrıntı;

Als beyninizi ve vücudunuzu etkiler!

Bu hastalık vücudun istemli hareketlerini kontrol eden sinir hücrelerine saldırır. Hastalığa yakalanan birisi zaman içerisinde elini, kolunu oynatmakta ve yüz mimiklerini kontrol etmekte sıkıntı çeker. Bu rahatsızlık kişinin zihin becerilerini etkilemez ama yapılan bazı araştırmalar ALS hastalarının hafıza kayıpları, karar verme güçlüğü ve depresyon gibi bazı sıkıntılara da maruz kalabildiklerini göstermiştir.

Bu hastalık illa kalıtsal olacak diye bir şey yok! 

Hastalık %5-10 oranında kalıtsal seyreder, ama bunun yanında ailesinde bu hastalığı duymamış, görmemiş bir %90’lık  kesim de mevcut. Bunun yanında çok ilginç bir detay daha var, Körfez Savaşı sırasında savaşan askerler nasıl olur da bu hastalığa diğer insanlara göre iki kat daha fazla oranda yakalandılar.

ALS sinir hücrelerine saldıran, nörolojik bir hastalıktır.

Erkeler ve beyaz ırk bu hastalığa daha meyilli! 

Her sene 5600 yeni ALS tanısı konmaktadır. Bunların %93’ü beyaz, açık renkli ırklara mensup, erkek hasta sayısı ise kadınlara oranla %20 daha fazla. Bu hastaların bir çoğunun yaş ortalaması 60 ile 69 arasında, ama bunun yanında bu yaşın çok çok aşağıya çekildiği durumlar da mevcut. İşin aslı "ice bucket challange" adı altında birbirlerinin tepesinden buzlu su döken insanları harekete geçiren ve ALS hastalığına dikkat çekmek ve belli bir fon oluşturmak için dünyaya “ice bucket challange” kavramını getiren 29 yaşındaki gence de 2012 yılında ALS tanısı konmuştur.

Belirtiler çok ani olmaz!

Bir gün uyandığınızda kolunuzu bacağınızı oynatamama gibi bir gerçek yok. Demek istediğim hastalığın seyri esnasında belirtiler çoğu zaman fark edilmez bile, gündelik hayatta başınıza gelebilecek sıkıntılar, kramplar, kas sertleşmesi, yüzde istemsiz hareketler, yutkunma ve çiğneme zorluğu yaşanabilir. İşin en zor tarafı hasta zamanla nefes alma gibi hayati bazı fonksiyonlarını kaybedebilir. Bir çok hasta belirtiler olgunlaştıktan sonra 2 ile 5 sene arasında yaşar ve bunların birçoğu solunum yetmezliğinden hayatını kaybeder.

Hastaların yaşam süreleri uzayabilir!

Şu an için hastalığın hiç bir tedavisi mevcut değil ama Amerikan Sağlık Departmanlığı -FDA- onaylı tek ilaç olan Riluzole’nın yapılan klinik testler sonrasında hasta ömrünü bir miktar uzattığı gözlemlenmiştir. Bu ilaç kesinlikle motor nöronların aldığı önceki hasarları tedavi etmez ama şu an için eldeki tek etkili ilaç gibi görünüyor.